چکیده:
مفهوم عدالت به دلیل پیچیدگی و گستردگی دلالت آن همواره از موضوعات مورد توجه و چالش برانگیز اندیشمندان مختلف بوده و هر یک سعی در تبیین این مفهوم با استفاده از دیدگاه های گوناگون داشته اند. حاصل این تلاشها مجموعه ای عظیم از نظریات مختلف و متنوع در این حوزه است.
این مقاله با استفاده از مدل «مبانی---مفاهیم---اقتضائات---سیاستها---شاخصها» در عرصه عدالت پژوهی، بدنبال تبیین مفهوم عدالت در بخش مبانی و چیستی آن با بهره گیری از نگاه اسلامی و مبتنی بر تنقیح نظریات گذشته است. این امر می تواند علاوه بر مشخص کردن چارچوبی برای حرکت، زمینه ای را برای نظریه پردازی در این عرصه فراهم آورد.
پرسش اصلی مقاله این است که ماهیت مفهوم عدالت را چگونه می توان تبیین کرد؟
روش تحقیق مورد استفاده، کیفی و در زمره تحقیقات بنیادین به شمار می رود. ابزار جمع آوری داده ها، روش کتابخانهای بوده و در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش گونه شناسی که یکی از روش های طبقه بندی است استفاده شده است. انتخاب مقسم گونه شناسی می تواند ضمن تبیین بهتر نظریات عدالت ما را در کشف اشتراکات و افتراقات آنها یاری رساند.
بدین منظور پس از بررسی ادبیات گونه شناسی، برخی از مهم ترین گونه شناسی های موجود مدّ نظر قرار گرفته و از مسیر نقد و ارزیابی آنها سعی شده است تا در حوزه نظریات، گونه شناسیِ جدیدی مبتنی بر 3 بُعد معرفت شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی ارائه گردد که ضمن رفع نقاط ضعف دیگر گونه ها، مبتنی بر مبانی فلسفی اسلامی نیز باشد.
کلیدواژه:
گونه شناسی، طبقه بندی، انسان شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی.
محمد صادق تراب زاده
دانلود مقاله