بررسی یک مقاله در باب عدالت

مقاله: مک فرسون (1987)، ظهور و افول عدالت اقتصادی، از کتاب مجموعه مقالات عدالت اقتصادی، ترجمه محمد نعمتی و همکاران، نشر دانشگاه امام صادق علیه السلام: صص27-51

این مقاله سعی دارد تا پیرامون آینده احتمالی مفهوم عدالت اقتصادی بحث کند. وی این آینده و سیر گذشته تا کنون این مفهوم را در پرتو تحولات و تطورات اجتماعی و اقتصادی تحلیل می کند. از منظر او، عدالت اقتصادی هم زمان با طرح نظام بازار و تقابل آن با نظام تولید و توزیع سیاسی ظهور کرد. در قرن 17 و 18 به دلیل حاکمیت نگاه بازار دچار افول شد. از میانه قرن19 تاکنون، حرکتی افتان و خیزان داشته است و به دلیل فراگیر شدن تفکر بازار تخصیصی، موفقیت و ماندگاری برای این مفهوم در آینده متصور نیست.
نکاتی چند از این مقاله ارائه می شد که ضمن آن نقدهایی نیز طرح خواهد شد:

شاید همه عدالت ها، توزیعی باشند

معمولا در بیان انواع عدالت اجتماعی، آن را به سه نوع تقسیم می کنند: توزیعی، مراوده ای، رویه ای (فرایندی). 

شاید در یک تعریف عام از عدالت توزیعی، بتوان همه انواع عدالت را ذیل عدالت توزیعی تعریف کرد. عدالت اجتماعی، موضوع تعامل های اجتماعی و انتخاب هایی برای این تعامل است و اساسا آنچه در تعامل وجود دارد، عبارتست از نوعی مبادله. گاهی این مبادله، مادی و مالی است و گاهی مبادله پیام، قدرت، احترام و پاداش درونی، فرصت و ... می باشد.

چنان که هچ (ص443) در تئوری سازمان خود می گوید، قدرت نوعی رابطه است و توزیع قدرت همان مراوده. همچنین قدرت به جهت اینکه ایجاد فرصت و دسترسی می کند، عدالت رویه ای را در بر گرفته و توزیع قدرت، موضوع عدالت رویه ای می شود. از سوی دیگر در ارتباطات نیز، هر ارتباط را به عناصر از جمله پیام، پیام دهنده و پیام گیرنده و سیر پیام رسانی تعبییر می کنند که به عبرات دیگر، همان توزیع پیام است.

پس باید گفت که عدالت اجتماعی همان عدالت توزیعی اجتماعی است که موضوع توزیع می تواند متفاوت و متکثر باشد:

منابع مادی، مالی و انسانی، قدرت، احترام، دسترسی و فرصت، اطلاعات و دانش و ... .