تاملی بر جوهره و ساختار مرکز رشد

سوال:

چگونه همیاری و مشارکت یاران مرکز رشد باید ساختاردهی شود؟

پاسخ:

برای بررسی سوال، باید به دو بخش توجه داشت:

1.      فرهنگ: جوهره فرهنگی مرکز رشد، عبارتست از همدلی و همدردی. یاران باید درد رشد یکدیگر را در عرصه زندگی داشته باشند. اساسا حرکت رشدی ما نیازمند نوعی زندگی متفاوت است که طی مسیر علمی ما نیز از متن همین نوع زندگی می گذرد. لذا درد هم داشتن، برای مساعد سازی همین زندگی است.

باید توجه داشت که ساختار مرکز رشد نیز تابع همراستایی با همین جوهره است. اما سوالی مطرح است که ساختار باید از متن همدردی واقعی استخراج شود یا اینکه باید ساختاری ساخت و همدردی در آن را ایجاد کرد؟

پاسخ آن که مجموعه لاجرم نیازمند نوعی ساختار مطلوب است که حقیقت دارد اما ممکن است بین الاذهانی و اتفاقی به آن دست یابیم. اگر منتظر بمانیم که ساختار پس از همدلی ظهور کند، همواره ساختار در فرم دهی وضعیت موجود تلاش می کند و فارغ از این نکته است که ساختار مطلوب یا نامطلوب یا ناقص است. لذا با توجه به مطلوب مرکز رشد، باید حداقلی از ساختار را به عنوان سائس عام پذیرفت که هم حداقل بهترین وضعیت را تامین کند و به عنوان ریل عمل نماید و هم اینکه با انعطاف خویش، مانع رشد افراد پیشرو نشود (مثال نظام حقوقی و نظام اخلاقی). در این نگاه، ساختاری کلی برای همگان تعریف می شود و در صورتی که افرادی نیاز به پیشروی دارند، فروع این ساختار، منعطف باید گردد.

2.      ساختار: مرکز رشد برای پیشبرد اهداف خویش، نیازمند یک ساختارست تا در قالب آن، اهداف مجموعه توسط خود یاران محقق شود و امور جاری مجموعه توسط همین افراد،  اداره گردد. لاجرم برای اداره امور نیز باید دو نکته را مورد توجه قرار داد:

2.1.  مشارکت یاران

2.2.  حدی از آمریت

پیشنهاد عملیاتی: در همین ساختار فعلی، هر فرد باید مسؤولیتی (توام با اختیاراتی) برعهده گیرد و متکفل آن باشد. این مسؤولیت باید در نقاطی باشد که نقاط اهرمی مرکز رشد هستند: شورای مرکز، کارگروه ارزیابی، کارگروه علمی، کارگروه فرهنگی، کارگروه جذب و .... . ویژگی مشارکت در این نقاط آن است که به علت مسؤولیت پذیری در این نقاط، فرد مجبور است نسبت به عموم مهمات مرکز رشد دخالت کند، مشورت کسب کند، نظر دهد، تصمیم سازی کند یا تصمیم گیری نماید. سایر نقاط مشارکت در مرکز رشد نیز که ذیل نقاط اهرمی تعریف نمی­شوند به عنوان مسؤولیت های جانبی تلقی شده که ممکن است واجب یا مستحب باشند اما نیازی به مسؤولیت پذیری همگانی در حداقل یکی از آن ها نیست بلکه در واجبات آن، به صورت واجب کفایی قابل اجراست. البته نوآوری هایی که کاملا مستحبی هستند، توسط فرد نوآور اداره می شوند و التزامی به مشارکت همگانی در آن ها نیست.

مساله دیگر، این است که ساختار فعلی پاسخگوی نیاز ما متناسب با رشد آتی اندازه مرکز رشد است؟ پاسخ بلی است. نقاط اهرمی مرکز رشد به شدت قابلیت اتساع دارند.