معرفی اندیشمندان حوزه ارزشیابی: Huey Chen

چن استاد مدرسه public health در دانشگاه آلاباما در بیرمنگام انگلستان است. ارزشیابی برنامه و آمار تدریس می کند. متولد تایوان بوده و در سال 1980 از دانشگاه ماساچوست در رشته جامعه شناسی فارغ التحصیل شده است. او تا سال 1997 در دانشگاه Akron به فعالیت اشتغال داشت. سپس مدیر شاخه ارزشیابی مراکز کنترل بیماری و پیشگیری CDC شد و توانست در طراحی و اجرای سیستم ارزشیابی ملی برای ارزشیابی برنامه های پیشگیری از ایدز، نقش رهبری خود را ایفا کند. این کار او، مبنای بسیاری از کارهای practical در عرصه ارزشیابی شد.
سهمیاری عمده وی در ایجاد نظریه ارزشیابی و روش شناسی آن است؛ خصوصا در:

program theory, theory-driven evaluation, evaluation taxonomy

چن برنده جوایزی در سال های 1993، 1998 و 2001 بوده است:

1. در حوزه ارزشیابی برنامه و از سوی CDC: در سال 2001
2. جایزه Senior Biomedical Research Service از سوی CDC: در سال 1998
3. جایزه Paul F. Lazarsfeld از سوی AEA: در سال 1993

اطلاعات تماس:

Telephone: [phone]
FAX: [phone]
E-Mail: [e-mail]
227 Ryals Public Health Building
1665 University Boulevard
Birmingham, AL 35294-0022

معرفی اندیشمندان حوزه ارزشیابی: Peter Henry Rossi

      متولد 1921 در نیویورک/ 84 ساله / وفات 2006

در جنگ جهانی دوم، در واحد توپخانه و پلیس نظامی به خدمت ارتش درآمد. استاد بازنشسته جامعه شناسی و مدیر بازنشسته انستیتو پژوهش های اجتماعی و جمعیتی Social and Demographic Research Institute (SADRI) بود. دکترای جامعه شناسی خود را در سال 1951 از دانشگاه کلمبیا گرفت. تا قبل از اینکه در سال 1974 به عضویت هیات علمی دانشکده جامعه شناسی درآید، در دانشگاه های هاروارد، شیکاگو، جان هاپکینز صاحب کرسی شد. عضویت هیات علمی شیکاگو و نهایتا دانشگاه ماساچوست را در کارنامه دارد.بیش از 200 مقاله و 40 کتاب تالیفی دارد که یکی از کتبش پیرامون رابطه فرزندان و والدین را با همسرش Alice S. Rossi نوشت.  وی در حوزه های مختلفی قلم زده است: آوارگی و بی خانمانی، کارایی برنامه های اجتماعی، جرایم مسلحانه، روابط خانوادگی، مالکیت مسکن، کارایی برنامه های اجتماعی در حوزه هایی نظیر فقر، گرسنگی و زندان.

او 55 سال زندگی مشترک خود را با همسرش که استاد جامعه شناسی بود را وداع گفت. از وی سه فرزند (, Kris, Nina and Peter) و 6 نوه به یادگار مانده است.

تنظیم نقش بازیگران عرصه خط مشی های آموزشی

تشریح مساله واقعی

سازمان ها و نهادهای مختلفی در کشور، درگیر امر آموزش و تعلیم هستند. برخی به صورت مستقیم، ماموریت آموزش  و تعلیم را بر عهده دارند و برخی به صورت فرعی. در این میان، نهادهای درگیر امر آموزش، برخی سیاستگذارند و برخی مجری و برخی مسؤول ارزشیابی و کنترل و ... . شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی آموزش و پرورش، وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش و .... همگی درگیر مساله هستند.

در این میان، دو چیز چندان واضح یا مورد اتفاق نیست:

1.       میزان و نحوه ورود هر نهاد و سازمان در امر آموزش

2.       نسبت نحوه ورود هر نهاد و سازمان با سایر نهادها و سازمان­ها

با توجه به اینکه تفکیک میان نقش­های اجرایی و سیاستگذارانه چندان به صورت کلی و مطلق ممکن به نظر نمی­رسد، لازم می­آید تا به جای تفکیک عملکرد سازمان­ها به صورت کلی، برای هر خط­مشی آموزشی، شبکه­ای از بازیگران خط­مشی ترسیم شده و ضمن تعریف میزان و نحوه ورود هر نهاد و سازمان در خط­مشی مربوطه، نسبت میان این نهادها و سازمان­ها نیز تعریف گردد.

حرفی در باب شیوه تدوین سیاست های کلی نظام

در جلسه ای بودم و فرد محترمی در خصوص شیوه تدوین سیاست های کلی نظام که اخیرا در حال بهبود شدیدتری است، سخن می فرمود. حقا باید به ایشان خسته نباشید گفت که از هزار توی جلسات مختلف و بحث و نقد و .... این سیاست ها را استخراج می کنند.

داشتم نقدهای خود را می نوشتم که در این موارد نقص داریم یا به صورت کلی یا به صورت جزئی:

1. نظام ارزشیابی سیاست ها
2. نظام آمار و اطلاعات
3. نظام رسانه ای و گفتمان ساز سیاست ها
4. نظام درگیر کردن خرد جمعی نخبگان در تدوین سیاست
5. سوال از اینکه سیاست را برای چه کسانی می نویسیم
6. سوال از نحوه بررسی انسجام سیاست ها چه در اجرا و چه در تدوین. البته الان به جای بررسی عدم مغایرت سیاست ها، انطباق آن ها بررسی می شود که بهبود خوبی است.
   
7. سوال از ضمانت اجرای سیاست ها
8. سوال از نهادهای حاکمیتی واسط بین سیاست ها و اجرا

فرایند کار بسیار پیچیده و طولانی بود: از کلی کار که برای مساله شناسی انجام می دهند تا کمیسیون های موقت و دائمی، کمیسیون های ثابت و ترکیبی، کمیسیون های تخصصی و صحن مجمع، رفت و برگشت بین مجمع و بیت، اصلاحات، ورود شورای نگهبان به مساله نظارت، و ... . 

قوت ها هم برخی رو می تونم حضور ذهن دارم بگویم:

1. نفس سیاست نویسی
2. توجه به انسجام سیاست به معنای انطباق نه صرفا عدم مغایرت
3. توجه به عمده موارد نقد و سعی در طراحی و رفع نقص
4. توجه به سیاستگذاری موضوعی به جای برنامه ای
5. توجه به عنصر زمان در سیاستگذاری
6. توجه به پویایی ها در سیاست نویسی

خواستم همه نقدها را به سخنران محترم بگویم اما واقعا حیا کردم. دیدم که بسیاری از مشکلات آنان در طراحی ها و اجرا ناشی از نبود ظرفیت علمی متناسب در جامعه علمی ما اعم از حوزه و دانشگاه است. هر کدام از 8 سوال و نقد ابتدایی را بخواهیم پاسخ دهیم و حل کنیم نیاز به ظرفیت علمی وسیعی داریم که به جد می توان گفت هنوز جامعه حوزوی و دانشگاهی ما برای این امر بلوغ ندارند. پس حیا کردم و گفتم که بزرگترین نقد در سیاست نویسی به ما دانشگاهیان بر می گردد که سواد طراحی و عمل را نداریم و فقط نقد تخریبی می کنیم. نمونه آن هم مساله انسجام سیاست هاست که بنده بررسی کرده ام و به جد می توان گفت که دانشگاه های ما ظرفیت بررسی چنین چیزی را فعلا ندارند.

نظری بر انواع خط مشی گذاری مبتنی بر دو نوع نگاه به اعتباریات

برای اینکه بتوانیم بحثی از خط مشی گذاری بیان کنیم، ابتدا لازم است که جایگاه خط مشی گذاری را در مجموعه دانش مدیریت دولتی طرح کنیم. شاید بتوان گفت که با سه سطح عمل در حوزه مدیریت دولتی مواجهیم:

1. مدیریت دولتی جامعه: به تنظیم ترتیبات اجتماعی از ناحیه دولت به صورت پایدار و برای تحقق ارزش های اجتماعی می پردازد.
   
2. خط مشی گذاری عمومی: به مسائلی که شانیت عمومی دارند توجه می شود ولو اینکه مصداق آن یک نفر باشد. در عملکرد ترتیبات اجتماعی، مسائلی بروز می کند که لازم است مجموعه اقداماتی برای مواجهه با این مسائل به صورت جداگانه پرداخته شود. لذا ممکن است بلند مدت باشد اما ثابت نیست بلکه به تناسب تغییرات مساله، تغییر می کند. برای اجرای آن نیز البته باید بازتنظیمی در ترتیبات اجتماعی رخ دهد و تصمیماتی در قالب آیین نامه ها تدوین شوند.
   
3. مدیریت سازمان های دولتی.
   

اما در بخش دوم که ناظر به حوزه خط مشی گذاری است، می توان به دو صورت کلی خط مشی گذاری نمود:

1. خط مشی گذاری بر مبنای نگاه فقدان-وجدان: در اینجا اصل نگاه آن است که چیزی وجود ندارد و ما باید آن را به کسانی که ندارند و فاقد هستند، بدهیم. لذا خط مشی گذاری با نگاه انتقال و ایجاد از سوی ماست. که خود بر دو نوع می باشد: نوع اول: کاملا مکانیکی است که می گوییم بشود، قانون وضع می کنیم و در صورت تخلف، مجازات می کنیم. این نگاه در رشته حقوق و فضای مکتب کلاسیک مدیریت بیشتر به چشم می خورد. نوع دوم عبارتست از نگاهی نرم اما مبتنی بر تغییر انگیزه ها. در این نگاه از طریق چینش قواعد بازی، در نظر گرفتن انگیزه بازیگران و تحریک آنان بر اساس منافع خود، آن ها را تحریک به انتخاب هایی می کنیم که از قبل در سناریوهای ما موجود بوده است. (مبتنی بر اعتباریات فقدان-وجدان)
   
2. خط مشی گذاری بر مبنای نگاه اعداد در غیب-ظهور: در این نگاه، فرض بر این است که جامعه هدف ما از فقدان رنج نمی برد بلکه چیزی را در خود دارد که از آن غافل است و حجابی بر آن دارد. خط مشی گذاری در این زمینه آن است که شرایط آگاهی بخشی فراهم شود تا فرد به داشته های خود آگاه شود و پس از آگاهی، خود به صورت آگاهانه، داشته خود را ظهور می دهد. (مبتنی بر اعتباریات غیب و ظهور)
   

البته این بحث در حوزه مباحث عرفانی و تعلیم و تربیت ملموس است اما اینکه مثلا در توزیع منابع مادی باید چه کرد و چقدر تطبیق دارد، هنوز ناملموس است.

این مطلب رو پس از قرار دادن در وبلاگ برای دوستانی ارسال کرده ام که پاسخ آن ها را در ادامه مطلب قرار می دهم:

درس خط مشی پژوهی کمی و کیفی

این درس در قالب دو کلاس 8جلسه ای و با محوریت روش تحقیق کمی و کیفی شکل گرفته است. دکتر لطیفی، روش تحقیق کیفی و دکتر یزدانی، روش تحقیق کمی را خواهند گفت.
مطالب کلاس را اینجا قرار می دهم:

درس فلسفه و روش شناسی علوم اجتماعی

این درس، درس ترم اول دوره دکتری تصمیم گیری و خط مشی گذاری دانشگاه امام صادق علیه السلام است که توسط حجه الاسلام دکتر پارسانیا، تدریس می گردد.

صوت جلسات ذیل را می توانید دانلود نمایید:

منابعی جهت مطالعه پیرامون آمایش سرزمین

سیاست های کلی آمایش سرزمین ابلاغی مقام معظم رهبری (21/09/1390)

 
مجموعه منابعی جهت مطالعه پیرامون مفهوم، ضرورت و کارکردهای آمایش سرزمین ارائه می گردد:

حلقه واسط مبانی نظری و عملیات میدانی عدالت

شفریتز (2008)، کتاب خود را مبتنی بر نگاهی می نویسد که به آن، نگاه دکترینال می گوید. دکترین (Doctorine) در حقیقت، حلقه واسط بین یک فلسفه و از سوی دیگر مجموعه خط مشی هاست. وظیفه دکترین در این میان، ترجمه مبانی نظری و فلسفی به خط مشی های عملیاتی است.

این امر، نیاز مبرم در نظام خط مشی گذاری مبتنی بر نظام های فلسفی است. نیاز به دکترین، یعنی نیاز به ابزاری جهت ابتناء خط مشی ها بر مبانی.

در حوزه عدالت شاید بتوان، دکترین را به دو بخش تقسیم کرد:

1. شاخص های عدالت: شاخص ها تبلور نقاط اهرمی هر مکتب فلسفی در موضوع عدالت هستند و در عین اینکه امکان شناخت وضع موجود را فراهم می کنند، تصویر سازی وضع مطلوب را نیز به عهده دارند.

2. نظریه برنامه عدالت: داشتن شاخص، به تنهایی کفایت از دکترین نمی کند. بلکه مکانیسم علّی تحقق نتیجه از یک مداخله نیز مهم است. نظریه برنامه نشان می دهد که شاخص های عدالت چگونه در پویایی خود و تاثیر و تاثرات بر سایر شاخص ها، به آن وضع مطلوب منجر خواهند شد.

Shafritz, Jay M.; Borick, Christopher P. (2008): introducing public policy. New York: Pearson Longman. Available online at http://www.loc.gov/catdir/toc/ecip0714/2007012014.html.

کلا بچه های مدیریت دولتی باید سر بزنند؛ چه دائما و چه مقطعی

• سایت رتبه بندی دانشکده های مطرح جهان در فلان حوزه خاص
• سایت دانشکده ها و دانشگاه ها؛ بخشی دارند که کتب خود را می گذارند.
• ناشران معتبر:
  

prentice Hall
McGrew Hill
Wiley blackwell
Sage
Palgrave
CRC
Harvard
Oxford
Cengage Learning
MIT
Idea Group publishing
Cambridg university

• پایگاه های اطلاعاتی معتبر:

books24*7
Qestia
Oxford scholarship online
Ebrary
EbscoHost (هم نمایه کتاب دارد، هم بخش کتاب الکترونیک، هم بخش مقالات)
blackwell reference online
Wiley online library
Emerald
science direct: scopus و elsevier از جمله بانک های نمایه در این پایگاه هستند. 

برای دانلود هم می توانید به این سایت مراجعه کنید:

http://libgen.org