۱۲ آذر ۹۴ ، ۱۵:۰۲
عدالت: ابزارها در برابر آزادی ها
این عنوان، عنوان مقاله ای از آمارتیا سن است که در مجموعه مقالات عدالت اقتصادی به کوشش و ترجمه دکتر محمد نعمتی و همکارانش توسط نشر دانشگاه امام صادق علیه السلام منتشر شده است. در ادامه نکاتی از این مقاله ارائه می شود:
انسان ها وقتی خود را با دیگران مقایسه می کنند، منابع یا موجودی های خود مقایسه می کنند در حالی که از نگاه آمارتیاسن، میزان منابع موجود و در دسترس مهم نیست بلکه امکان و قابلیت استفاده است که باید عادلانه توزیع شود.
گاهی در توزیع سوال از مفعول توزیع است یعنی چه چیزی را توزیع کنیم و گاهی سوال از نحوه و میزان توزیع است. از نگاه سن، مفعول توزیع باید قابلیت capability و آزادی freedom باشد. قابلیت یعنی آزادی انتخاب در نوع خاصی از زندگی کردن. بنابراین مجموعه قابلیت، نماد آزادی انتخاب حقیقی شخص درباره جایگزین های مختلف زندگی است. پس دغدغه وی، آزادی در انتخاب به معنای امکان بهره برداری از آن چیزی است که انتخاب می کند.
درست است که منابع ابزار تحقق این آزادی هستند اما خود آزادی اصل است. مهم آن است که بتوان از ابزارهای آزادی، به نتیجه رسید. در کنار قابلیت و آزادی، نرخ تبدیل منابع به آزادی هم مهم است. گاهی نرخ تبدیل مثلا بین زن و مرد متفاوت است.
آمارتیاسن تلاش دارد تا جبر محیطی را خنثی کند و انسان گرایی را متجلی سازد. او منابع و خیرهای محیطی را حذف می کند اما امکان انتخاب و آزادی افراد را برجسته می سازد. او انتخاب های آزادانه انسانی را ملاک عدالت می داند ولو اینکه مرگ را انتخاب کند.
انسان ها اموری را به عنوان هدف انتخاب می کنند و سعی دارند با ابزارهایی این اهداف را محقق کنند. آزادی در بهره برداری از ابزارها برای تحقق اهداف و کسب نتایج، عدالت است.
انسان ها وقتی خود را با دیگران مقایسه می کنند، منابع یا موجودی های خود مقایسه می کنند در حالی که از نگاه آمارتیاسن، میزان منابع موجود و در دسترس مهم نیست بلکه امکان و قابلیت استفاده است که باید عادلانه توزیع شود.
گاهی در توزیع سوال از مفعول توزیع است یعنی چه چیزی را توزیع کنیم و گاهی سوال از نحوه و میزان توزیع است. از نگاه سن، مفعول توزیع باید قابلیت capability و آزادی freedom باشد. قابلیت یعنی آزادی انتخاب در نوع خاصی از زندگی کردن. بنابراین مجموعه قابلیت، نماد آزادی انتخاب حقیقی شخص درباره جایگزین های مختلف زندگی است. پس دغدغه وی، آزادی در انتخاب به معنای امکان بهره برداری از آن چیزی است که انتخاب می کند.
درست است که منابع ابزار تحقق این آزادی هستند اما خود آزادی اصل است. مهم آن است که بتوان از ابزارهای آزادی، به نتیجه رسید. در کنار قابلیت و آزادی، نرخ تبدیل منابع به آزادی هم مهم است. گاهی نرخ تبدیل مثلا بین زن و مرد متفاوت است.
آمارتیاسن تلاش دارد تا جبر محیطی را خنثی کند و انسان گرایی را متجلی سازد. او منابع و خیرهای محیطی را حذف می کند اما امکان انتخاب و آزادی افراد را برجسته می سازد. او انتخاب های آزادانه انسانی را ملاک عدالت می داند ولو اینکه مرگ را انتخاب کند.
انسان ها اموری را به عنوان هدف انتخاب می کنند و سعی دارند با ابزارهایی این اهداف را محقق کنند. آزادی در بهره برداری از ابزارها برای تحقق اهداف و کسب نتایج، عدالت است.
