نقدی بر گونه شناسی کونو

گونه شناسی کونو از نظریه های عدالت در چهار دسته تعریف می شود که دسته چهارم، یک گونه نیست بلکه نوعی نگاه نسبی گرایانه و ضد جهانشمولی به نظریه عدالت است. اما سه دسته دیگر عبارتند از: نیاز، کارایی، مسؤولیت فردی. به نظر می رسد که مقسم وی، متغیر تصمیم (رجوع شود به الگوریتم حل مساله عدالت یا تاملی در گونه شناسی نظریه های عدالت) باشد. 

اما گونه شناسی وی به عنوان یک گونه شناسی از همه نظریه های عدالت، با نقایصی همراه است:

1. نظریه های عدالت سیاسی را پوشش نمی دهد و صرفا عدالت توزیعی است.
   
2. نظریه بی طرفی را پوشش نمی دهد.
   
3. نظریه فضیلت گرایان (در فلسفه اخلاق) را پوشش نمی دهد.
   
4. مفهوم شایستگی و تناسب وی دچار تشویش بسیار زیادی هستند (شایستگی، انتخاب، شانس، تناسب و ... همگی در یک دسته آمده اند). به نظر می رسد که کونو در کنار دوگان برابری-کارایی، یک دسته جدید باز کرده و هرچه غیر از این دو بوده را در این دسته جای داده است.
   
5. دسته چهارم (زمینه)، هم جنس سه دسته قبل نیستند.
   

تاملی در گونه شناسی های نظریه های عدالت اجتماعی؛ لزوم گونه شناسی گونه شناسی ها

گونه شناسی نظریه های عدالت را از دو بعد فنی و کاربردی باید مورد بررسی قرار داد:

1.       بعد فنی عبارتست از تطبیق ویژگی های هر گونه شناسی با مباحث تخصصی و فنی طبقه بندی

2.       بعد کاربردی عبارتست از بررسی میزان و نحوه فایده مندی مقسم هر گونه شناسی. هر گونه شناسی با توجه به مقسمی و برای هدفی خاص تدوین شده است. پس با توجه به نیاز پژوهشگر و خط مشی گذار، امکان جعل جدید یا استفاده از گونه شناسی های دیگر وجود دارد.

تا کنون گونه شناسی های (گونه شناسی نظریه ها یا مقسم ها) متعددی ارائه شده یا امکان طرح دارند:

1.       کونو

2.       سندل

3.       استربا: مکاتب فلسفه سیاسی

4.       گرینبرگ: عدالت سازمانی

5.       توسلی: مبانی نظری عدالت اجتماعی

6.       واعظی: تاریخی – مکتبی

7.       گونه شناسی مبانی فلسفی

8.       گونه شناسی مساله نظریه پرداز

به نظر می رسد باید همه نظریه ها و گونه شناسی ها یا مقسم شناسی ها را از منظر دو بعد فنی و کاربردی مورد بررسی قرار داد. سپس با توجه به هدف و نیاز پژوهشی یا سیاستی، از آنها استفاده کرد یا در صورت عدم کفایت گونه شناسی های موجود، گونه شناسی جدیدی وضع نمود.

با توجه به کلیه مطالب فوق، می­توان با مرور نظریه های عدالت و گونه شناسی های مطرح شده، همه مقسم های ممکن برای استفاده در گونه شناسی نظریه های عدالت را در 7 دسته تقسیم بندی کرد. این مقسم ها قبلا در مقاله ای با نام درآمدی بر جایگاه الگوریتم حل مساله در روش شناسی عدالت پژوهی بیان شده اند:

1.       مبانی فلسفی شامل[1]:

1.1.   هستی شناسی: بعد حقیقت-ادراک

1.1.1.       معرفت شناسی و روش شناسی (شامل: مبدا درک عدالت، روش شناسی دستیابی به اصول عدالت، تعمیم گرایی یا زمینه گرایی، وحدت گرایی و کثرت گرایی)

1.1.2.       ارزش شناسی (شامل: چرایی و معقولیت عدالت اجتماعی، وجه التزام به عدالت، مطلق یا مشروط بودن فضیلت عدالت، نتیجه گرایی و وظیفه گرایی و فضیلت گرایی، نسبت عدالت با سایر فضایل اجتماعی)

1.1.3.       انسان شناسی (شامل: غایت و کمال انسان، سرشت انسان، نسبت فرد و جامعه، اصالت فرد و جامعه، نیازهای فردی و اجتماعی انسان)

2.       زمینه[2]

3.       متغیر تصمیم (شامل: شایستگی بالقوه و بالفعل، عمل، عملکرد، نیاز و کرامت، نیت)

4.       متغیر توزیع (شامل: قیمت، مطلوبیت کل و نهایی، مقدار، نسبت مطلوبیت به قیمت، احترام، قدرت، دسترسی، اطلاعات و ...)

5.       زمان (شامل: قبل از شروع و عدالت تکوینی، توزیع و دور اول، دورهای بعدی بازی، دورهای مستمر)

6.       نتیجه (در سطح خرد: برابر، تناسب برابر و نابرابر- در سطح کلان: توزان کل، عدم توازن کل)

7.       بازیگران (از حیث قدرت مثل یک طرف بازی قدرت، دو طرف قدرت یا نفر سوم قدرتمند- از حیث نقش اجتماعی مثل دولت، مردم و .... )

اکثر گونه شناسی های موجود، این مقسم ها که جنس نظریه ها را مشخص می­کنند، نادیده گرفته و با هم خلط کرده اند. در صورت گونه شناسی (تک وجهی یا چند وجهی و پیچیده) بر اساس مقسم های فوق، می­توان هر نوع تصمیم گیری و بهره برداری از گونه شناسی صورت داد.

---

[1] مراجعه شود به مقاله: تراب زاده جهرمی محمد صادق و سجادیه سید علیرضا (1390)، گونه شناسی نظریات عدالت مبتنی بر مبانی فلسفی؛ روشی در تبیین ماهیت مفهومی عدالت، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، سال سوم، شماره دوم: 59-95.

^[2] در سایر مقسم ها مراجعه شود به مقاله در حال نگارش: تراب زاده جهرمی محمد صادق، درآمدی بر جایگاه الگوریتم حل مساله در روش شناسی عدالت پژوهی

کلیپ «عدالت یعنی چه؟»

این اولین ویدئو کلیپ عدالته که هسته عدالت پژوهی مرکز رشد دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام، تدوین کرده است. البته از آن جایی که تخصصی فنی ساخت کلیپ ما کم بود، مجبور شدیم به جای استفاده از «مواد لازم» برای ساخت کلیپ، از «مواد موجود» استفاده کنیم.

از نظرات اصلاحی شما و نیز اعلام آمادگی برای کمک توسط شما نیز استقبال می کنیم. 

مدت زمان: 7 دقیقه 3 ثانیه
دریافت
عنوان: عدالت یعنی چه؟- با پسوند:wmv
حجم: 10.2 مگابایت


دریافت
عنوان: عدالت یعنی چه؟- با پسوند: swf
حجم: 3.05 مگابایت
توضیحات: با برنامه فلش قابل اجراست

شایستگی در فلسفه مشاء

ارزیابی شایستگی در فلسفه مشاء و نیز مبحث فضیلت در فلاسفه غایت گرا، نتیجه گرا و وظیفه گرا در ارتباط با شایستگی:

در این مبحث مطالعه زیادی نداشته ام و صرفا با شنیدن یک سخنرانی سعی کردم، نکاتی را برای خودم جمع بندی کنم. در این بحث، عدالت را فضیلت معرفی کرده است که از ویژگی های نفس است و اعتدال در نفس را عدالت می داند. رابطه این اعتدال را در شایستگی محوری می توان بررسی کرد.

یک موضوع برای مقاله نویسی

به نظرم رسید که بنده موضوعاتی رو معرفی کنم که اگر دوستانی تمایل به همکاری بودند با هم شروع کنیم و در عرصه عدالت پژوهی قلمی بزنیم. یکی از موضوعات بسیار خوب در حوزه مدیریت منابع انسانی، مدیریت منابع انسانی مبتنی بر شایستگی است که از منظر عدالت جای کار زیادی دارد.

چارچوب اولیه ای هم به ذهنم رسید که در ادامه آمده است. منتظر یاری شما هستیم.

موضوع: ارزیابی انتقادی مدیریت منابع انسانی مبتنی بر شایستگی از منظر برخی نظریات عدالت

 

بررسی ساختار اولیه پژوهش:

1. چکیده

رشد و کمال انسان طبق نظریه رشد در اندیشه شهید مطهری و اسلام، منابع انسانی و سازمان، عدالت به عنوان یک فرا ارزش، عدالت معیار مدیریت منابع انسانی، نقد شایستگی محوری در نظریات عدالت.

2. مقدمه­ ای در باب مدیریت منابع انسانی مبتنی بر شایستگی و ادبیات موضوع آن
3. جایگاه عدالت و نسبت آن با مدیریت منابع انسانی
4. بررسی مدیریت منابع انسانی شایستگی محور از منظر برخی نظریات عدالت
1. معیارهای نقد و مدل نقد:
1. هدف مدیریت منابع انسانی شایستگی محور
2. جایگاه ارزش ها و هنجارها در منبع شناسی و روش شناسی
3. روش شناسی و نقد روش های تعیین و تعریف شاخص ها و ابعاد شایستگی
4. ابعاد و شاخص های شایستگی
2. نقد از منظر فلسفه مشاء
3. نقد از منظر نظریه شایستگی، انصاف و استحقاق
4. نقد از منظر نظریه مساوات، اعطای حق، مارکسیسم، لیبرالیسم و ...

5. جمع بندی
1. ارزیابی و نقد نهایی
2. پیشنهادات

ایده ای برای توزیع عادلانه تر بودجه کل کشور

همیشه می نالیم که چرا بودجه اینجور و آن جور. نه اینکه ما تنها باشیم بلکه همه می نالند: از تدوین کننده بودجه تا ذی حق و نی نفع بودجه. یک مساله در تدوین بودجه، تمرکز بودجه در مرکز است. استان ها از تهران گلایه دارند و شهرستان ها از مراکز استان و .... . بالاخره چه کار باید کرد؟

نرم افزار عدل

طرح این نرم افزار در سه سطح پیش بینی شده است. بانک اطلاعاتی، جستجوی پیشرفته، گزارش گیری سیاستی و جریان سازی، سه قابلیت نهایی این نرم افزارند.

موارد بیشتر را در فایل های ضمیمه مطالعه فرمایید:

طرح نرم افزار

روش جستجو در تدوین منابع

فایل اکسس ورود داده ها به بانک اطلاعاتی

دوره آموزشی عدالت پژوهی: 10 ساعته

ضرورت راه اندازی دوره

عدالت از مهمترین ارکان حاکم بر تصمیم ­گیری و تصمیم ­سازی در حیات اجتماعی بشر است. از این رو، علم و عمل، نیازمند آنند که ارزش عدالت اجتماعی را نصب العین خود سازند. عدم توجه به عدالت نیز طبیعتا علم نامطلوب و عمل ناعادلانه را رقم خواهد زد.

علیرغم این اهمیت و سرلوحه بودن عدالت در نهضت اسلامی ایران خصوصا در دهه عدالت و پیشرفت،  به ندرت شاهد تلاش ­های علمی تشکیلاتی و جریان مدار هستیم. نبود نهادهای عدالت پژوه، دوره های تحصیلی و آموزشی، سیر مطالعاتی و ... همگی باعث ضعف بنیه علمی در عین اتصال به منبع حقیقت اسلام می ­شود. به تبع ضعف در بنیان­ ها و نظرگاه ­های علمی، عرصه عمل هر چند هم مجدانه تلاش نماید، ثمری جز تلاش­ های بدون مبنای نظری و غیرمنسجم نخواهد داشت.

از این رو و در گام اول، عمومی ساختن مساله عدالت در بین نخبگان علمی و اجرایی از اهمیت وافری برخوردار خواهد بود که می­تواند در ادامه، به شکل گیری نهادها و جریانات عدالت پژوه منجر شود. انشاءالله

درآمدی بر ترابط عدالت اجتماعی و مدیریت دولتی

این مقاله در سال 1390 تدوین و طی جلسه ای در دانشگاه امام صادق علیه السلام ارائه شد:

دریافت فایل مقاله

 

فایل ارائه

مجموعه فایل درس گفتارهای عدالت پژوهی

برای نمایش مطلب باید رمز عبور را وارد کنید