سرفصل های دوره عدالت پژوهی

سرفصل های دوره عدالت پژوهی در سه سطح تعریف شده اند. به همین جهت مباحث ذیل را در معرفی سرفصل ها مشاهده نمایید:

1. نگاه کلی به سطوح
2. سرفصل سطح مقدماتی
3. سرفصل سطح میانی
4. سرفصل سطح پیشرفته

عدالت و پویایی­ های حل مساله

1.       عدالت، حقیقتی است ثابت که در مقام اثبات، متغیر است. بنابراین، نگاه باید چندمعیاره باشد.

2.       عدالت تابع مصالح و مفاسد اجتماعی از حیث سائس عام است. لذا فایده داری غایت تصمیم، ملاک عادلانه بودن است. بنابراین نگاه باید پویا و در طی زمان باشد.

3.       در ابتدا پنداشته می شد که عدالت به مثابه یک مساله اجتماعی، از زاویه دید مدرنیست ها، پاسخ خود را یافته است و آن نظریه اقتضائی به مساله عدالت بود. این نگاه اقتضایی تا زمانی درست بود که به پویایی عدالت در زمان توجه نشده بود. اما با ورود بعد زمان به تحلیل، باید از نگاه مدرن به سمت پست مدرن کمی تغییر جهت داد. از همین رو به جای نظریه اقتضایی، استعاره پرده نقاشی بیشتر گویای فایده داری غایت است. چراکه در هر زمان از ترکیب عناصر موجود در یک نقاشی، ممکن است نقش و طرح جدیدی در انداخته شود. لکن آسیب استعاره پرده نقاشی نیز نسبیت انگاری است. بنابراین توقفگاه ما، بین نگاه مدرن و پست مدرن است.

گزارش جلسه 24 مهرماه عدالت پژوهی

این جلسه که با هدف آغاز به کار دور جدید فعالیت های عدالت پژوهی در دانشگاه امام صادق علیه السلام تشکیل شد، با استقبال کمی (7 نفر از 18 نفر) مواجه شد.

در این جلسه به ارائه گزارش عملکرد گذشته و پیشنهاد در مورد فعالیت های آتی خصوصا برای اعضا جدید پرداخته شد.

مقرر شد جلسات عدالت فعلا به صورت هفتگی برقرار بوده و هر سه شنبه ساعت 13 در مکان سالن شهید چمران برای ادامه بحث در مورد مقاله کونو تشکیل شود.

دوستانی که هنوز رزومه خود را برای عضویت در کانون عدالت پژوهی ارسال نکرده اند، سریعتر به این مهم اقدام نمایند.

سخنرانی علمی: الگوریتم حل مساله در عدالت

جلسه سخنرانی علمی با عنوان «درآمدی بر الگوریتم حل مساله در عدالت اجتماعی» در تاریخ 15 مهرماه 1392 در سالن شهید مطهری دانشگاه امام صادق علیه السلام برگزار شد. این جلسه توسط مجموعه آوای مدیریت دانشکده معارف اسلامی و مدیریت ضبط ویدئویی شد.

دریافت فایل ارائه الگوریتم حل مساله در عدالت

درآمدی بر الگوریتم حل مساله در عدالت اجتماعی در پرتو اقتضائات

خبرنامه انجمن بین المللی عدالت پژوهی

سی امین خبرنامه انجمن بین المللی عدالت پژوهی که در تابستان 2013 تدوین شده است جهت استحضار خدمت علاقمندان لینک دهی می شود.

لینک صفحه

نکته جالب این خبرنامه دو چیز است: اول اینکه در دنیا به خبرنامه اهمیت می دهند و سعی دارند رصد و پایش مستمر داشته و به اطلاع اهالی آن جامعه علمی برسانند. دوم هم اینکه بزرگان این حوزه در خبرنامه مطلب می نویسند یا تدوین آن را به عهده دارند در حالی که در ایران، حتی دانشجویان دکتری نیز حاضر به تهیه خبرنامه نیستند و آن را کسر شان می دانند. علت هم این است که به اهمیت آن واقف نیستند.

کانون عدالت پژوهی و جایگاه نظام مسائل در نظام سازی اجتماعی

مقصود از نظام سازی، طراحی قواعد حرکت جامعه از زاویه حاکمیت دینی است. بنابراین قواعدی مدنظر خواهد بود که جنبه عام و اصل خواهد بود. از رو و با توجه به تعریف «العدل سائس عام و الجود عارض خاص» فرض بر این است که نظام سازی از زاویه حاکمیت ناظر به بعد سائس عام است و اخلاقیاتی مثل جود در حوزه اجتماعی به عنوان عارض خاص در کنار سائس عام قرار می گیرند.

مراحل:

1.       مساله شناسی اجتماعی: در نهایت به استخراج مجموعه عوامل اقتضاء شناسی منجر می شود.

2.       پویانمایی مساله

2.1.    تعامل عوامل اقتضاء شناسی روی یکدیگر، تصویر دینامیک یک مساله را نشان می دهد.

2.2.    در سطح خرد، رفتار مساله را نشان می دهد.

3.       شبکه مسائل اجتماعی

3.1.    در گام اول، از تعامل چند مساله  به صورت استاتیک حکایت دارد.

3.2.    در گام دوم، شبکه مسائل را پویا می کند.

4.       نظام سازی اجتماعی از منظر حاکمیت دینی

4.1.    از منظرهای مختلفی قابل پیگیری است؛ مثلا نظام سازی اخلاقی درون خانواده.

4.2.    در اینجا نظام سازی یعنی تعیین سائس عام از منظر قاعده گذاری حاکمیت دینی و هدایت اجتماعی جامعه.

4.3.    این نوع نظام سازی از زاویه مردم سالاری دینی است که سه پایه دارد:

4.3.1. رشد توام با اختیار و بصیرت (مرحله انتخاب ها)

4.3.2. رشد از طریق مشارکت (مرحله همکاری)

4.3.3. رشد از طریق مدیریت مبتنی بر اقتضائات (مدیریت همکاری ها)

4.4.    در نظام سازی اجتماعی به جهت مقام تجویز نیازمند تقدم سنجی هستیم:

4.4.1. رتبی

4.4.2. زمانی

4.4.3. علّی

4.5.    پس از تقدم سنجی به طراحی نظریه برنامه نظام سازی خرد خواهیم پرداخت.

5.       تمدن سازی:

5.1.    منظور نظام سازی کلان است.

5.2.    تعامل نظام سازی خرد و کلان را تبیین می کند.

پذیرش عضویت در حلقه های کانون عدالت پژوهی دانشگاه امام صادق علیه السلام

برنامه فعالیت کانون	جلسات هفتگی اقتراح	هدف	استخراج نظام مسائل عدالت اجتماعی و عدالت پژوهی
		روش	جلسات هفتگی اقتراحی متشکل از کلیه اعضای کانون با محوریت نقد آثار گرانسنگ عدالت پژوهی
		نتیجه	گزارش نظام طبقه بندی عدالت اجتماعی
		برنامه سال بعد	استخراج دلالت های نظری پیش فرض های فلسفی عدالت اجتماعی و عدالت پژوهی
	حلقه مبانی نظری	هدف	پژوهش در مبانی نظری عدالت اجتماعی
		روش	مطالعه مبانی فلسفی و کلامی عدالت اجتماعی با رویکرد اسلامی
		نتیجه	گزارشی از نتقیح پیش فرض های فلسفی کلامی عدالت اجتماعی و عدالت پژوهی
		برنامه سال بعد	استخراج دلالت های نظری پیش فرض های فلسفی عدالت اجتماعی و عدالت پژوهی
	حلقه شاخص سازی	هدف	پژوهش در حوزه مکانیسم شاخص سازی عدالت اجتماعی
		روش	مطالعه مکانیسم های شاخص سازی قابل استفاده در فضای عدالت اجتماعی
		نتیجه	گزارشی از مکانیسم های شاخص سازی عدالت و نقد آن ها
		برنامه سال بعد	اخذ رویکرد ترکیبی مختار و شاخص سازی در حوزه های خرد اجتماعی (در پرتو تعامل با حلقه عدالت های موصوف که بر حوزه های خرد اجتماعی متمرکز بوده اند.)
	حلقه عدالت های موصوف	هدف	پژوهش در حوزه های خرد عدالت
		روش	اعضای حلقه با انتخاب حوزه های خرد عملیاتی، به پژوهش می پردازند و اقتضائات عدالت را در یک حوزه خرد بررسی می کنند.
		نتیجه	گزارشی از نگاه استاتیک به اقتضائات عدالت در یک حوزه خرد
		برنامه سال بعد	گزارشی از نگاه دینامیک به اقتضائات عدالت در یک حوزه خرد+ همکاری در شاخص سازی

عدالت اجتماعی و مردم سالاری دینی

چکیده:

مردم سالاری دینی به عنوان شیوه ای از حکومت داری است که در غایت خویش به دنبال تحقق کلمه توحید از طریق توحید کلمه است. در این بین عدالت اجتماعی به عنوان هدف واسط و میانی، سعی دارد تا زمینه تحقق کلمه توحید را فراهم سازد. بنابراین مردم سالاری دینی را بدون نیل به عدالت اجتماعی نمی توان تصور کرد.

رابطه مردم سالاری دینی و عدالت اجتماعی در سه حوزه قابل تعریف است: رشد، مشارکت، زمینه. از منظر نوع زندگی، رشد عنصر اصلی مردم سالاری دینی است که غایت این نوع حکومت داری را تعیین می کند. عدالت اجتماعی زمینه ساز تحقق رشد در حیات اجتماعی است. از منظر سیاسی، این رشد لزوما از طریق مشارکت همراه با اختیار آحاد جامعه رخ می دهد و با توجه به مفهوم انتظار سازنده، اساسا تمدن اسلامی موعود باید توسط جامعه رقم بخورد و این رشد است که زمینه ظهور را فراهم می­سازد. از منظر مدیریتی، نیل به عدالت جهت رشد اجتماعی با شناخت از وضعیت اجتماع و برنامه ریزی مبتنی بر اقتضائات جامعه دینی صورت می پذیرد. لذاست که هم در غایت مردم سالاری دینی، هم در فرایند مردم سالاری دینی (مشارکت و اجرا)، توجه به عدالت ضروری است.

این سه عنصر، مدل مردم سالاری دینی عدل محور را تبیین می کند و از سوی دیگر، شاخص های سیاستگذاری عادلانه مردم سالار را نشان می دهد.

واژگان کلیدی: رشد، مشارکت، زمینه، مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی.

مقاله در حال نگارش: محمد صادق تراب زاده جهرمی، سید علیرضا سجادیه

درآمدی بر الگوریتم حل مساله در عدالت اجتماعی در پرتو اقتضائات

چکیده:

برخلاف بسیاری از مسائل عمومی در حوزه گوناگون، به ندرت شاهد این هستیم که در طول تاریخ مراکز یا جریان­های عدالت پژوهی، رشته آموزشی، نظام پژوهشی و سیر مطالعاتی در حوزه عدالت پژوهی ظهور یافته باشند. پرواضح است که عدالت در این عمر تاریخ همواره خاسته بشری بوده و حتی مراکز و جریان های عدالت طلب بسیار رشد و گسترش داشته اند اما در عرصه عدالت پژوهی خیر.

علت امر را شاید در درک نادرست از مفهوم عدالت، گستره وسیع حوزه مطالعاتی آن و عمق مسائل عدالت دانست که موجب می شود حتی جریان های عدالت خواه نیز از ورود جدی و مستمر به این حوزه ممانعت کنند. یکی از راهکارهای کاستن از شدت این مشکل، تعریف الگوریتم حل مساله است که هم از کلی گویی خارج باشد و هم اینکه بتواند مصادیق عدالت را مورد ارزیابی قرار دهد. این الگو می بایست از عملکرد مقطعی به دور بوده و جاودانگی داشته باشد. همچنین بتواند در زمان واحد شرایط مختلفی را از منظر ایدئولوژی های مختلف تحلیل کند.

این مقاله به دنبال طراحی یک الگوی اولیه است که بتواند ضمن تحلیل شرایط واقعی جامعه و در طول زمان، امکان ارزیابی از عدالت را فراهم ساخته و از حوزه نظر به حوزه کاربرد ورود نماید. چنین توصیفی از الگو، متضمن پیش فرض هایی است که در صورت خدشه آنها، ممکن است کارامدی الگو نیز دچار نقص گردد. از این رو ابتدا پیش فرض های خود را در باب نظریه عدالت بیان کرده و سپس به طراحی الگو خواهیم پرداخت. این الگو اگرچه در حوزه عدالت اقتصادی است اما برای مساله کلی عدالت در حوزه عدالت قابل تعمیم است.

(مقاله در دست نگارش)

مقاله در حال نگارش: دکتر عادل پیغامی،محمد صادق تراب زاده جهرمی

 

منطق علمی و عملی حلقه عدالت پژوهی

«نظریه تغییر و اقدام در نظریه برنامه»

مقدمه

هر اقدام و به طور کلی برنامه­ ای جهت تحقق غایات خود، نیازمند تمهید مسائلی از قبیل تعیین کلی یا جزئی مسیر حرکت است. از جمله لوازم مسیر، نظریه برنامه است که سیر تحقق غایات را نمایش خواهد داد و مبتنی بر دو نظریه تغییر و اقدام است. نظریه تغییر همان منطق علمی و نظریه اقدام همان منطق عملی است. بدیهی است که نظریه اقدام از نظریه تغییر پیروی می­ کند. به طور کلی، نظریه تغییر به یک نظریه اجتماعی اطلاق می­ شود که تحقق یک غایت اجتماعی را توصیف یا تبیین نموده است و نظریه اقدام به سازماندهی عملی این تغییر می­ پردازد.